Περιγραφή
Το κείμενο που κρατάτε στα χέρια σας είναι, στο μεγαλύτερό του μέρος, προϊόν συζητήσεων στο εσωτερικό μιας μικρής προλεταριακής ομάδας που το 2001, εν όψει της κατάθεσης του νομοσχεδίου Γιαννίτση για το ασφαλιστικό, αποφάσισε να ξεκινήσει μια προσπάθεια κατανόησης της επίθεσης που δέχεται όλη η εργατική τάξη (μισθωτή και άμισθη) στο επίπεδο του “κοινωνικού μισθού” (συντάξεις, υγεία, κοινωνικά επιδόματα κτλ). Αν και δεν ήταν η πρώτη φορά που το καπιταλιστικό κράτος μας την έπεφτε χοντρά (τα τελευταία 25 χρόνια πολλές φορές έχουμε αναγκαστεί να οργανώσουμε μαζί με χιλιάδες άλλους προλετάριους την άμυνα και την αντεπίθεσή μας), εν τούτοις ήταν η πρώτη φορά που η λεγόμενη “μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού” μας έφερνε αντιμέτωπους με την επιτακτική ανάγκη να καταλάβουμε τι στο διάολο είναι αυτό το περίφημο “κοινωνικό κράτος” που θέλει να μας βάλει να δουλεύουμε περισσότερα χρόνια και να εισπράττουμε λιγότερα φράγκα. Το κείμενο ολοκληρώθηκε και κυκλοφόρησε για πρώτη φορά λίγο πριν τη ψήφιση του “νόμου Ρέππα” το 2002. Επανεκδόθηκε το Μάρτη του 2008 εν όψει του “νόμου Πετραλιά”, γι’ αυτό και οι αναφορές στα δημοσιεύματα της εποχής, αρκετές από τις οποίες διατηρήθηκαν και στην παρούσα έκδοση. Εδώ και μερικούς μήνες, σαν έτοιμη από καιρό, η κυβέρνηση του Σύριζα επεξεργάστηκε άλλη μια “μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού” που οι λεπτομέρειές της αναλύονται στο τελευταίο κεφάλαιο της μπροσούρας. Ως έμπρακτη συμβολή στο νέο κίνημα που αναπτύσσεται ενάντια στα σχέδια του καπιταλιστικού κράτους επανεκδίδουμε για τρίτη φορά επαυξημένη αυτήν την εργασία και τη διανέμουμε, όπως και τότε, στις εργατικές εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις.
Αντίθετα με το τι λέγεται εδώ, ο περισσότερος κόσμος έχει την ψευδαίσθηση ότι το κράτος είναι μια αυτοδύναμη πολιτική οντότητα που μπορεί να αυτονομηθεί από την “οικονομία”. Παρατηρούμε από τις καθημερινές κουβέντες στη δουλειά, τη γειτονιά, την οικογένεια, ότι οι περισσότεροι προλετάριοι, παρότι σκυλοβρίζουν τους πολιτικούς “που κοιτάνε μόνο την τσέπη τους” και βάζουν μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σ’ “εμάς” και “αυτούς”, εντούτοις εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το κράτος είναι “ένα αναγκαίο κακό” γιατί χρειάζεται “να υπάρχει μια τάξη” σε μια κοινωνία όπου “ο καθένας κοιτάει το ατομικό του συμφέρον”. Καθώς μάλιστα η εθνική ταυτότητα θεωρείται ένα “φυσικό” γεγονός, συχνά οι συζητήσεις περιστρέφονται γύρω από το ποιο πολιτικό κόμμα ή ποια κυβέρνηση “δείχνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το λαό” (τον ελληνικό λαό στην περίπτωσή μας).
Σ’ αυτή την μπροσούρα θα προσπαθήσουμε ν’ αποδείξουμε ότι το κράτος δεν είναι ένα υποκείμενο με δυνατότητα αυτόβουλης διαμόρφωσης της πολιτικής του. Δε στέκεται έξω και πάνω από την κοινωνία, έξω και πάνω από την οικονομία, ασκώντας πολιτική κατά βούληση υπέρ των αφεντικών ή υπέρ των εργατών.
Όλες οι πολιτικές θεωρίες μέχρι σήμερα έχουν συσκοτίσει τη συζήτηση γύρω από τη φύση του κράτους. Το κράτος δεν είναι “ουδέτερο” όπως πιστεύουν οι φιλελεύθεροι δημοκράτες· δεν είναι όργανο της κυρίαρχης τάξης όπως πιστεύουν οι μαρξιστές-λενινιστές (δεν είναι το “κόμμα των αφεντικών”, όπως και δεν μπορεί να γίνει “κόμμα των εργατών” – το “εργατικό κράτος” ήταν, σε άλλες εποχές, ένα θεωρητικό τερατούργημα των μπολσεβίκων)· δεν είναι ο υπεριστορικός δολοπλόκος και παντογνώστης Μεγάλος Αδελφός όπως νομίζουν οι αναρχικοί. Τέλος, το κράτος δεν είναι μια “δομή” που προκύπτει μονόπλευρα από τη λογική της εξουσίας ή από τη λογική του κεφαλαίου.
Το κράτος, στις διαφορετικές ιστορικές μορφές του, είναι προϊόν των ταξικών κοινωνιών. […] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)
