Περιγραφή
“Ο Μαγιακόφσκι αυτοκτόνησε το 1930, το διπλανό σκίτσο είναι από τα τελευταία του. Ο κλοιός της σιωπής, που περιέφραξε αρχικά το έργο του, έσπασε το 1935 με τη γνωμάτευση του Στάλιν: “Ο Μαγιακόφσκι ήταν και παραμένει ο καλύτερος, ο πιο προικισμένος ποιητής της σοβιετικής εποχής μας. Η αδιαφορία στη μνήμη του ισούται με έγκλημα”. Ο Μπορίς Παστερνάκ, μάρτυρας (και με τις δύο έννοιες) της εποχής, παρομοίασε την ακόλουθη, απολυταρχική επιβολή του ινδάλματος “Μαγιακόφσκι” με την υποχρεωτική καλλιέργεια της πατάτας στα χρόνια της Μεγάλης Αικατερίνης, διευκρινίζοντας: “Ήταν ο δεύτερος θάνατός του. Γι’ αυτόν δεν φέρει ευθύνη”.
Η τρίτη “εις θάνατον” καταδίκη του Μαγιακόφσκι άρχισε να καταστρώνεται μόλις φάνηκαν τα πρώτα σημάδια κατάρρευσης του σοβιετικού καθεστώτος. Συνωστιζόμενοι στη λεωφόρο κατάρριψης των παλιών ινδαλμάτων, οι νέοι επικριτές του Μαγιακόφσκι ανέλαβαν, επί της ουσίας, τη σκυτάλη της περαιτέρω ισοπέδωσης του ποιητή.
Δεν άργησε, ωστόσο, να εκδηλωθεί κι ο αντιρρητικός λόγος, ο ζυμωμένος μέσ’ από εμπειρίες πολύχρονης, βαθιάς επικοινωνίας με το έργο του Μαγιακόφσκι. Σ’ αυτά τα συμφραζόμενα, το έργο του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου (γραμμένο το 1999) αποτελεί πρόδρομη και ιδιαίτερα μεστή καταχώρηση στον σύγχρονο περί του Μαγιακόφσκι διάλογο. (ΟΛΓΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ)
Είναι ανάγκη να κατανοηθεί καλύτερα ότι αυτός ο ασυνήθιστος ποιητής κι άνθρωπος είναι όλος έντονες ακρότητες και αποτελεί μια ανεπανάληπτη δημιουργική σύνθεση, κάτι που σε μια στιγμή φτιάχτηκε και δεν ξαναυπήρξε […] Ένας δημιουργός φανατισμένος με το αύριο, με παράτολμα ανοίγματα σ’ έναν καινούργιο αχρησιμοποίητο λόγο. (ΜΗΤΣΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ)
Τα “εύκολα” είναι τα γεγονότα. Τα “δύσκολα” ανάγονται στα βαθύτερα αίτια που αφορούν όχι μόνο την ψυχοσύνθεση του Μαγιακόφσκι αλλά και την ουσία του έργου του, και ειδικότερα τα όσα νέα “εκόμιζε εις την τέχνη”. Αυτά ερευνά με διεισδυτικό τρόπο ο Αλεξανδρόπουλος, βαθύς γνώστης της ρωσικής λογοτεχνίας και της εποχής.
Ο Μαγιακόφσκι αυτοκτόνησε το 1930 και αμέσως έπεσε σιωπή πάνω στο έργο του. Πέντε χρόνια αργότερα ο Στάλιν τον ανακήρυξε τον μεγαλύτερο ποιητή της σοβιετικής εποχής. (Αυτός ήταν “ο δεύτερος θάνατός του” είπε ο Παστερνάκ.) Με την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού προέκυψαν νέοι επικριτές, ανάμεσα στους οποίους και ο Γιόζεφ Μπρόντσκι. Αλλά το έργο είναι πάνω από αυτά. Και όπως μου είχε πει κάποτε ο ρώσος αντιφρονών συγγραφέας Αλεξάντρ Γκένις, “ό,τι έμαθε ο Μπρόντσκι για τη ρίμα το οφείλει στον Μαγιακόφσκι”.
Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος ερεύνησε το έργο, την εποχή, την προσωπικότητα και τη σπουδαία ποίηση αυτού του παθιασμένου αυθάδη, ενσωματώνοντας στο βιβλίο και αρκετά ποιήματα που μετέφρασε ο ίδιος. Με νηφαλιότητα αλλά και θέρμη και αγάπη. (Αναστάσης Βιστωνίτης, Το Βήμα, 14/4/2012)
