Περιγραφή
Το 4ο τεύχος του περιοδικού Κρίση είναι το πρώτο ειδικό τεύχος που εκδίδεται και καταπιάνεται με τη γενική προβληματική Μαρξισμός, Επιστήμη και Τεχνολογία. Η αναγκαιότητα ύπαρξης αυτού του ειδικού τεύχους έγκειται σε δύο σημεία. Πρώτον, αποτελεί έλλειψη για την ελληνική βιβλιογραφία η απουσία μετάφρασης των κειμένων του Henryk Grossmann για την Καρτεσιανή μηχανοκρατία και κατ’ επέκταση για την επιστημονική επανάσταση. Η εργασία του Grossmann, μαζί με εκείνη του Boris Hessen για τον Νεύτωνα, θεωρούνται κλασικά δείγματα της μαρξιστικής ιστοριογραφίας της επιστήμης και της τεχνολογίας. Δεύτερον, η συζήτηση και η ανταλλαγή επιχειρημάτων γύρω από τη σχέση μαρξισμού και θεωρίας περί την επιστήμη και την τεχνολογία σε καμία περίπτωση δεν έχει εξαντλήσει τη δυναμική της. Απλούστατα ατόνησε, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα, για λόγους που δεν έχουν να κάνουν με την εξάντληση κάποιων θεωρητικών δυνατοτήτων και είναι σχετικά δύσκολο να περιγραφούν εδώ. Η ουσία είναι πως υπάρχει χώρος, αλλά και ανάγκη, για νηφάλια και εμβριθή συζήτηση γύρω από τα θεωρητικά επίδικα που θέτει η παραπάνω σχέση. Στην ανάγκη αυτή απαντούν τα πέντε πρωτότυπα κείμενα Ελλήνων φιλοσόφων και ιστορικών, τα οποία καταπιάνονται με διάφορες πτυχές της προβληματικής που διαμορφώνεται από τη θεωρητική σύμπτωση του μαρξισμού με τον λόγο περί επιστήμης και τεχνολογίας. Ελπίζουμε ότι τα κείμενα αυτά μπορούν να αποτελέσουν το έναυσμα και για περαιτέρω επεξεργασίες.
Τα περιεχόμενα του τεύχους:
Henryk Grossmann: Ο Καρτέσιος και οι Κοινωνικές Καταβολές της Μηχανιστικής Αντίληψης του Κόσμου, Στάθης Ψύλλος: Υλισμός και Επιστήμη στον Karl Marx, Γιῶργος Φαράκλας: Ἐμπειρικὴ νοηματοδότηση. Μιὰ πρόταση γιὰ τὴν διαλεκτικὴ γνωσιοθεωρία τοῦ Μὰρξ, Γιώργος Φουρτούνης: Ο Ετιέν Μπαλιμπάρ και η αλτουσεριανή επιστημολογία του μαρξισμού, Θανάσης Γκιούρας: To Κεφάλαιο του Marx και η ‘επιστήμη’, Τέλης Τύμπας: Μαρξισμός, Τεχνολογία και Επιστήμη, Ιστορία: Σημειώσεις σε μια υποσημείωση για «ένα βιβλίο που δεν έχει ακόμη γραφτεί».