ΚΑΘΑΡΣΗ

Μια ηλικιωμένη γυναίκα ζει μόνη στο σπίτι της στην εσθονική επαρχία. Η χώρα απόκτησε την ανεξαρτησία της έναν χρόνο πριν και η αναδιάρθρωση του συστήματος βρίσκεται σε εξέλιξη. Την καθημερινότητα της ηλικιωμένης γυναίκας διακόπτει μια εικοσάχρονη κοπέλα, η Ζάρα, που βρίσκεται λιπόθυμη στην αυλή της. Όταν ανακτά τις αισθήσεις της, η Ζάρα της εξηγεί ότι βρέθηκε εκεί στην προσπάθειά της να το σκάσει από τον βίαιο άντρα της. H αλήθεια όμως είναι ότι δραπέτευσε από Ρώσους εμπόρους λευκής σάρκας για τους οποίους δούλευε στο Βερολίνο. Όπως και η αλήθεια για την Αλίιδε, την ηλικιωμένη γυναίκα, είναι ότι δεν είναι μια απλή αγρότισα – αφού τα χέρια της έχουν κηλιδωθεί από τα στίγματα εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στη διάρκεια της σοβιετικής περιόδου.
Μέσω της ιστορίας των δύο γυναικών (που ξετυλίγεται με αλλεπάλληλες αναδρομές μέσα από τη μορφή ενός γρήγορου θρίλερ) η Όξανεν αποκαλύπτει ένα τερατώδες πλέγμα συνενοχής, συγκάλυψης, προδοσίας και εμφύλιας βαρβαρότητας που η ιστορική συγκυρία επέβαλε σ’ έναν λαό, τον εσθονικό, πολύ κοντά στη δική μας εμφύλια εμπειρία μετά τον Παγκόσμιο πόλεμο. Κάτω απ’ αυτό το ενοχικό πλέγμα οι δύο γυναίκες διανύουν την ιστορική απόσταση της Κάθαρσης: ανάμεσα στην εκκαθάριση (με όλες τις έννοιες) και τον προσωπικό εξαγνισμό επανακαθορίζοντας με γενναιότητα την αντίσταση στην ασύλληπτη βαρβαρότητα του εικοστού αιώνα.
Ένα μυθιστόρημα με γοτθική ατμόσφαιρα, γρήγορη, κινηματογραφική γραφή και πρωταγωνίστρια τη Γυναίκα που επιμένει να αντιστέκεται – παρόλο το ακριβό τίμημα που πληρώνει στο ταμείο της κάθε καταπιεστικής συγκυρίας. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Αγάπη, πόθος, κόστος, αλλά και προδοσία, εγωισμός και υπολογισμός, μπερδεύονται στην ιστορία αυτή όπου τα όρια μεταξύ θύτη και θύματος γίνονται δυσδιάκριτα, και από την οποία κανείς δεν βγαίνει τελικά ήρωας- αυτό που μένει αντίθετα είναι η πικρή γεύση της επιβίωσης, το απλανές βλέμμα της. (Δημήτρης Παπανικολάου, Τα Νέα, 19/3/11)

Η νεαρή συγγραφέας Σόφι Όξανεν (Φινλανδία, 1977), εσθονικής καταγωγής (…) παρατηρεί με αφόρητη ένταση την τανάλια του συλλογικού πεπρωμένου να εξορύσσει ατομικά δράματα και ιδιωτικές θηριωδίες. Μέσα από την ολέθρια διασταύρωση της ιστορικής τραγωδίας με τις ζωές των ηρωίδων εξεικονίζονται τα έσχατα όρια των συναισθημάτων, με κορυφαίο τον σπαραγμό για την ανανταπόδοτη αγάπη.(Λίνα Πανταλέων, Βιβλιοθήκη Ελευθεροτυπίας, 22/4/11)